اگر کاتلر ایران بود…

بعید است که درسهای رشتۀ بازاریابی را به صورت آکادمیک مطالعه کرده و یا در دوره های بازاریابی شرکت کرده باشید اما نام فیلیپ کاتلر و کتابهای اصول بازاریابی یا مدیریت بازاریابی او و همکارانش را نشنیده باشید. کتابهایی که الفبای بازاریابی را از تعریف «نیاز و خواسته و تقاضا» آغاز کرده و در نهایت با معرفی کانال های بازاریابی و ارتباطات یکپارچۀ بازاریابی، شمایی همه جانبه از این علم (یا هنر! راستی بازاریابی علم است یا هنر؟) ارائه می کند.

یکی از مهمترین ویژگی های کتاب کاتلر  و به طور کلی همۀ کتابهای انتشارات شاخص دنیا که آنها را ارزشمند می کند، استفاده از مثال های متعددی از استراتژی ها و کمپین های اجرا شده توسط کمپانی های شناخته شده است که به فهم بیشتر مفاهیم و برقراری ارتباط دانشجو با آنها کمک شایانی می کند.

اما برای ما که در ایران می خواهیم از این کتابها استفاده کنیم، همیشه یک مشکل بزرگ وجود داشته: اینکه هیچ مثالی از شرکت های ایرانی در هیچکدام از این منابع وجود ندارد. آیا واقعاً هیچ نمونۀ موفقی در استفاده از مفاهیم و استراتژی های بازاریابی در میان شرکت های ایرانی وجود نداشته؟

این مشکل برای مشاوران و مدرسان بازاریابی به شکل دیگری نمود دارد. مشاوران در برابر مدیران شرکتها و مدرسان در برابر دانشجویان باید به این شبهه پاسخ بدهند که: «این مفاهیم و مدل ها فقط برای کشورها و شرکت های خارجی کاربرد داره. در ایران نمی توان اینها را پیاده کرد!»

به نظر من واقعیت این هست که نه این مدل ها اینقدرها که تصور میشود در کشور ما ناکارآمد هستند و نه موفقیت های شرکت های خارجی کاملاً مدیون استفاده از این مدل هاست. هر اقدام یا ایده ای را باید در چارچوب متغیرهای محیطی خودش ارزیابی کرد و بر همان اساس از آن انتظار خروجی داشت. موفقیت یک شرکت در کسب سهم از بازار مدیون مجموعه ای از عوامل هست و مدیران در کشورهای توسعه یافته به این باور رسیده اند که بخش مهمی از این عوامل را می توان با استفادۀ درست از این مدل ها محقق کرد.

این مقدمۀ نه چندان کوتاه و «درد دل گونه» برای این بود که کار ارزشمند یک استاد خوش فکر و جوان بازاریابی، که بنده افتخار دوستی با ایشان را دارم، را معرفی کنم. آقای دکتر محمدمهدی ایزدخواه، که در این خصوص با هم همدرد بودیم و همیشه در موردش صحبت می کردیم، اقدام به تألیف کتاب اصول بازاریابی، به همان سبک فیلیپ کاتلر کرده با این تفاوت که برای مثال ها و caseها، «فقط» از شرکت های ایرانی استفاده کرده. یعنی وقتی شما کتاب را می خوانید، تقریباً همۀ شرکت هایی که اقدامات و برنامه های اجرا شده توسط آنها به عنوان case در کتاب مورد اشاره قرار گرفته را می شناسید: یا روزی مشتری آن بوده اید یا آن را می شناسید.

کتاب «اصول بازاریابی: با تأکید بر نمونه های موفق ایرانی» در ۱۰ فصل تدوین شده که عنوان هرکدام و شرکت هایی که به آنها اشاره شده اینها هستند:

فصل اول: بازاریابی چیست؟
ایرانسل، مبلمان اداری جلیس، بنیاد محک، شهر مشهد (بازاریابی توریسم مذهبی)، ابزار سفیر
فصل دوم: برنامه ریزی بازاریابی
رستوران زنجیره ای بوف، گروه صنعتی گلرنگ، مسکن مهر، رستوران نایب، پودر دریا
فصل سوم: محیط بازاریابی
همکاران سیستم، بانک پاسارگاد، کالای خواب ماندوی، همراه اول، گوشتیران، دوده صنعتی فام (صدف)
فصل چهارم: تحقیقات بازاریابی
بهنوش، سن ایچ، بیمه پارسیان
فصل پنجم: محصول
پاکدیس، برنج محسن
فصل ششم: برند
پاتن جامه، هاکوپیان، پوشاک تعطیلات، پوشاک دُرُست، چی توز، شیرین عسل، ایرانول، کفش پیکما، کاله، گروه صنعتی گلرنگ، برند حلال
فصل هفتم: قیمت
رایتل، لاستیک بارز، نوین چرم
فصل هشتم: توزیع
دیجی کالا، قاسم ایران، خونه به خونه، کارگزاری مفید، بانک اقتصاد نوین
فصل نهم: ارتباطات بازاریابی
گاج، بیمه ملت، الوگیفت، بانک سامان، جاکوبز، نت برگ، باشگاه مشتریان بانک ملت
فصل دهم: بازاریابی خدمات
دندانپزشکی تخصصی اطفال، بانک سامان، بانک مسکن

این کتاب توسط انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی منتشر شده و در صورت تمایل به خرید آنلاین، می توانید به اینجا مراجعه کنید.